Zonnepanelen die meedraaien met de zon

Bij het installeren van zonnepanelen wordt gekeken naar de stand van het dak: als de zonnepanelen naar het Zuiden gericht zijn, vangen ze namelijk de meeste zon. Onafhankelijk adviseur Bart van den Bosch, van website zonnepaneelwijzer.com, legt uit dat een paneel het beste op het zuiden kan liggen, maar dat meedraaien met de zon meer opbrengst geeft. We kijken bij twee initiatieven van producten die het licht volgen. 

Als eerste kijken we bij MiniStek, een tiny house dat volledig autarkisch (off-the-grid en zelfvoorzienend) wil zijn. Een team van deskundigen ontwierp het tiny house en maakte het casco. Mireille Huiskamp-Langendijk is de architect achter de MiniStek: "Het roteren komt van dat de zon een gratis energiebron is. Door meedraaien pakken we zoveel mogelijk zon. Ook de hoek van het dak komt ook van de hoek van de zon in de winter. In de zomer pak je toch wel genoeg energie. Doordat je roteert pak je niet alleen de energie van de zon, maar ook de warmte. Dus er zitten ook heatpipes met water in de gevel, waarmee de vloerverwarming gevoet wordt. Er moeten veel sensoren in komen, zodat hij ook weer van de zon kan wegdraaien als het te warm wordt. Er zit ook een groene zuiveringswand in. Daarmee kunnen we regenwater, urine en afvalwater filteren, totdat ze aan de normen van drinkwater voldoen. In normale bouw bouwen we met heel veel beton en vocht in je huis kan dan niet weg. Wij bouwen alles damp-open, want hout kan vocht opnemen en weer afgeven. Wij gebruiken alleen maar natuurlijke materialen. Je ziet van die tiny h ouses dat je ze overal neer kan zetten. Die van ons kun je niet als een caravan achter een auto hangen, maar hij bestaat uit 4 kwarten, dus je kan hem wel vervoeren. Opbouwen kost 2 dagen. En omdat we dat zo doen, is hij iets groter en we pakken veel hoogte, dus hij voelt heel ruim aan. In vierkante meters is het wel een tiny house maar in volume is hij wel veel groter. Het is geen caravan, zoals de meeste tiny house wel hebben. Wij gaan voor kwaliteit."

Een ander voorbeeld van meedraaien met de zon is de SmartFlower, een grote bloem waarvan de bloemblaadjes zonnepanelen zijn. 's Ochtends vouwen de mechanische bloemblaadjes uit en richten de zonnepanelen zich volautomatisch richting de zon. Tijdens de dag draait de bloem mee met het licht. 's Avonds vouwt de bloem weer dicht. Doordat er borsteltjes ingebouwd zijn, veegt de bloem alle blaadjes vanzelf schoon. Peter Ambagtsheer is de eigenaar van een bedrijf dat de SolarFlowers installeert en onderhoudt: "De aardige freature van de SmartFlower is dat de makers hem heel hip uiterlijk probeerden te geven. De reden met dat gewone panelen rechhoekig zijn, zijn de kosten. Omdat zo'n paneel in euro's-per-watt heel goedkoop is."

Bart van den Bosch legt uit dat het meedraaien nou ook weer geen wereldschokkende winst geeft: "Als je een dak op het Zuiden hebt, heb je een bepaalde opbrengst. Als je je dak op het Oosten hebt, heb je nog steeds 80% van de opbrenst. Dat valt nog best wel mee." Dat meedraaien kost natuurlijk méér energie dan gewoon stil blijven staan. Weegt dat tegen elkaar op?

Ambagtsheer: "Een ander nadeel is dat er veel mechaniek in zit en dat kan stuk. Gewone panelen leg je op je dak en die gaan 40 jaar mee." De extra mechaniek van de SmartFlower heeft ieder jaar onderhoud nodig, terwijl reguliere zonnepanelen alleen maar een schoonmaakbeurt nodig hebben. Die extra mechaniek draagt ook bij dat de SmartFlower per vierkante meter zonnepaneel ook heel duur is, terwijl de opbrengst zonlicht per vierkante meter nou ook weer niet enorm veel groter is. "Het lastige aan een SmartFlower is dat de terugverdientijd ver over de tien jaar gaat. Het is wel een enorme eyecatcher. Dat betekent dat het voornamelijk voor bedrijven aantrekkelijk is, want je kan daarmee reclame maken. Het elektrisch terugverdienen zou wel eens 25 jaar kunnen zijn. Maar zo'n ding trekt ook veel klanten, dus zo verdien je het ook terug. 

MiniStek komt er beter vanaf. Mireille: "Het meedraaien met de zon levert 10% meer rendement op. Dat is op zich voldoende. Wij deden toen de afweging: is het interessant om te draaien? Maar het kost superweinig energie om te draaien. Het eerste protoype wordt uitgevoerd met 15 op maat gemaakte panelen van ongeveer 1 x 1 meter. De opbrengst hiervan is ca. 2400 kWh/jaar. Het ronddraaien kost ongeveer 2 kWh/jaar, dus dat is 0,01% van wat er opgewekt wordt met de zonnepanelen. En daarmee krijgen we 10% meer rendement."